Kruisallergie: waarom je in de zomer meer last kunt hebben van bepaalde voedingsmiddelen

Kruisallergie: wat is het en hoe werkt het? Wat heeft het met gluten te maken? Dat is nog best ingewikkeld. Daarom is het van belang eerst allergieën, intoleranties en voedselovergevoeligheid in algemene zin beter te begrijpen. Door mijn opleidingen wist ik (Noortje, voedings- en ervaringsdeskundige) hier al een en ander van, en door persoonlijke ervaring ben ik mij er steeds verder in gaan verdiepen. Alhoewel ik dus geen allergoloog ben, is mijn kennis en ervaring op het gebied van allergieën de laatste jaren enorm gegroeid!

1 op de 4 heeft een vorm van allergie

Wist je dat zo'n 1 op de 4 mensen in Nederland last heeft van een vorm van allergie. Dat is veel en het
schijnt daardoor de meest voorkomende chronische ziekte te zijn. Je hebt ook héél veel soorten allergieën als je deze allemaal bij elkaar optelt. Zo heb je niet alleen allergie voor voeding, maar ook voor huisstof, huisdieren, insecten, medicijnen, contactallergie en inhalatie allergie (in de volksmond 'hooikoorts') tellen mee. Als er allergieën voorkomen in jouw familie, geeft je dit een verhoogde kans. Het ziet er dan ook naar uit dat allergieën steeds meer gaan voorkomen in de toekomst.

Wat is een allergie?

Wat is een allergie? Dit is een reactie van je immuunsysteem op stoffen waar je normaal niet op zou reageren: de 'allergenen'. Het is vaak moeilijk te achterhalen waar je allergisch voor bent en of het wel echt een 'allergie' is. Brood bijvoorbeeld: de oorzaak van klachten na het eten van brood kan door zoveel zaken komen. Een tarwe allergie? Coeliakie (gluten intolerantie)? Verhoogde IgG? Of een kruisallergie door je grassen allergie? Het is vaak erg zoeken naar de oorzaak.

Allergie: soorten en de relatie met voeding

Type 1 IgE: de klassieke voedselallergie

De allergische reactie type 1, oftewel IgE, is de 'klassieke' voedselallergie waar de allergoloog naar kijkt. Deze geeft een directe sterke reactie van het afweersysteem op eten. Dit komt door de allergenen: je lichaam reageert hier gelijk op met antistoffen. Elke keer als het allergeen wordt herkend, komen de antistoffen weer in werking: deze antistoffen noemen we IgE. Elk allergeen, zoals bijvoorbeeld tarwe, heeft zijn eigen antistof (een specifiek IgE).

Type 3 IgG: de vertraagde allergie

Tegenwoordig wordt er, bijvoorbeeld door orthomoleculaire artsen, ook vaak gekeken naar type 3, IgG.
Dit heet 'vertraagde allergie' want waar bovenstaande allergieën vrij snel te merken zijn, treden deze pas na enkele uren tot zelfs dagen na het eten van iets op.

Ter info: in de medische wereld zijn er (zoals met veel zaken) voor- en tegenstanders van de 'IgG' theorie. Tegenstanders zien 'IgE' vaak als de enige manier van benaderen van allergie en voorstanders vinden dat 'te kort door de bocht'.

Allergische reactie, maar niet IgE

Daarnaast heb je ook nog de allergische reactie, maar niet IgE. Hierbij is er geen sprake van antistoffen zoals hierboven. Het bekendste voorbeeld is de auto-immuunziekte: coeliakie, waarbij het lichaam reageert op het eiwit 'gluten'. Wanneer iemand dus tarwe-allergie heeft mag hij wel alle andere glutenbevattende granen eten, maar wanneer iemand de ziekte coeliakie heeft mag hij dus géén enkel glutenbevattende graan meer eten.

Niet-allergische reacties

Tot slot de niet-allergische reacties, ook wel overgevoeligheid/intolerantie. Je hebt klachten, maar bent
niet allergisch. Je immuunsysteem is dan dus niet betrokken en de reactie verloopt via een andere weg, bijvoorbeeld door een tekort aan een bepaald enzym zoals bij de meeste bekende vorm: lactose-
intolerantie.

Wat is een kruisallergie?

Dan gaan we nu terug naar de kruisallergie in de zomer. Het immuunsysteem kan soms geen onderscheid maken tussen eiwitten, omdat deze sterk op elkaar lijken. Mensen met een gras of boompollen allergie reageren vaak ook op voeding. Dit is de kruisallergie! Dit komt dan omdat deze eiwitten op elkaar lijken: het lichaam verwart deze eiwitten dan eigenlijk met elkaar. Als je een pollenallergie hebt (die met name in het voorjaar/zomer veel voorkomt), heb je vaak ook een allergie voor bepaalde fruitsoorten, groenten of noten: de kruisallergie.

Bijvoorbeeld: het kers allergeen lijkt zoveel op het allergeen van de berk, dat de allergische persoon niet alleen op de berk reageert, maar ook op de kers. Dit kan ook gebeuren bij tarwe allergie! De meest voorkomende klacht hierbij is tinteling en irritatie van mond, keel en ogen (dit heet O.A.S.).

Gluten en kruisallergie

En hoe zit dat met gluten? Omdat gluten dus geen klassieke 'allergie' betreft, kunnen er in feite ook geen kruisallergieën aanwezig zijn. Toch lees je dat mensen soms aanverwante reacties krijgen. Je leest dit onder andere over ei, kaas, koffie en andere granen. Het is zonde om allerlei producten uit je voeding te schrappen als dit niet nodig is! Heb je het vermoeden dat je op meer reageert? Ga dan op onderzoek uit onder begeleiding van een allergoloog, je (huis)arts, orthomoleculair arts of een diëtist om te kijken of er sprake is van allergische reacties.

Meer weten over coeliakie?

Nu je beter begrijpt waar coeliakie thuishoort in het het rijtje, wil je wellicht meer weten over de auto-immuunziekte zelf. Het is aan te raden verder te lezen over het verschil tussen een allergie, intolerantie en sensitiviteit, de erfelijkheid van coeliakie en of je over de ziekte heen kunt groeien.