Ervaringen met coeliakie: Eva vertelt hoe zij al haar hele leven een glutenvrij dieet volgt

Wie is Eva? Eva is één van de klanten van glutenvrijemarkt.com. Ze is 24 jaar, student en heeft de auto-immuunziekte coeliakie. Toen zij één jaar was werd zij hiermee gediagnosticeerd en daarom houdt zij zich al heel haar leven aan een glutenvrij dieet. In dit artikel vertelt zij meer over haar ervaringen.

Diagnose coeliakie: geen kruimel gluten meer

Vanaf de diagnose zorgden mijn ouders (beiden zonder coeliakie) ervoor dat ik geen kruimeltje gluten meer binnen kreeg. Dit leidde ertoe dat ik op de basisschool altijd aan het zelfde tafeltje pauze moest houden, zodat andere kindjes uit de klas mij niet konden besmetten. Wanneer zwarte piet vrolijk zijn pepernoten door de klas strooide, hield ik mijn beide handjes voor mijn mond zodat ik niks binnen zou krijgen.

Een ander voorbeeld van hoe bewust ik me als kind al met mijn dieet bezig hield was in groep 5, toen ik mijn spreekbeurt over coeliakie hield, waarbij aan het eind alle kindjes een stukje glutenvrij brood mochten proeven. Hiermee hoopte ik de klas wat meer te informeren, waardoor ik ook niet steeds diezelfde vragen hoefde te beantwoorden. Want dat heb ik als kind, maar ook als puber altijd erg lastig gevonden: met andere mensen praten over mijn dieet, bang dat ze er toch niks van zouden begrijpen. 

Glutenvrij dieet: omgaan met verleidingen

Naar mate ik ouder werd en ik zelf meer verantwoordelijk werd voor mijn maaltijden ben ik me steeds strikt aan het dieet blijven houden. Omdat ik niet beter wist, was het voor mij absoluut niet moeilijk om mogelijke verleidingen te weerstaan. Anderzijds was ik binnen ons gezin ook niet alleen. Mijn broer Mart (23 jaar) werd na aandringen van mijn moeder ook in zijn eerste levensjaren in het ziekenhuis onderzocht. Al zeiden de doktoren van tevoren dat dit eigenlijk niet nodig was, want: “de kans dat het tweede kind ook glutenintolerant is, is erg klein!” Maar jawel hoor, ook hij kan net als ik van één kruimeltje al ziek worden.

Op zoek naar nieuwe glutenvrije restaurants of producten

Op mijn 21e, toen ik aan mijn studie Tolk Nederlandse Gebarentaal begon, ben ik in Utrecht op kamers gegaan. Vanaf nu zou ik helemaal zelf verantwoordelijk zijn voor wat ik wel en niet binnen zou krijgen. Ik ben nu niet meer zo bang voor gluten, zoals ik als kind wel was. Des te meer ben ik nieuwsgieriger geworden naar producten die ik wel mag eten. Elke keer wanneer ik een nieuwe plek in Utrecht vind met glutenvrije producten raak ik weer enthousiast. Ik probeer het liefst alles uit maar houd ook rekening met de (meestal) hoge prijzen, waardoor ik vaak de helft van de inhoud van mijn mandje weer zuchtend terug leg. 

Glutenvrij eten en onbegrip 

Sinds ongeveer een jaar heb ik een vriend die (al jaren) bewust bezig is met gezonde voeding en die daarnaast veel sport. Allebei houden we ons dus aan een dieet, al is dit bij hem omdat hij er zelf voor gekozen heeft, en niet omdat hij ergens allergisch voor is. Ik bewonder hem omdat hij zich zo goed aan zijn dieet kan houden. Om eerlijk te zijn, als ik niet gluten intolerant zou zijn, zou ik me denk ik niet snel vrijwillig aan een streng dieet houden. Hoe makkelijk het ook is om een glutenvrij leven te leiden, ergens mis ik soms toch een stukje vrijheid.

Een voordeel is dat we samen bezig kunnen zijn met voeding. Het eten dat hij bereidt of de producten die hij bestelt zijn ook vaak glutenvrij en wanneer ik een nieuw glutenvrij product heb gevonden kijkt hij altijd op de verpakking naar het aantal suikers en calorieën, om daarna glunderend tot de conclusie te komen dat daar regelmatig minder in zit dan in de 'gluten-variant'. We doen dan ook vaak samen boodschappen en vinden het niet erg om verschillende winkels af te gaan om zo de gezondste, lekkerste en natuurlijk goedkoopste producten te vinden. Hij is net als ik nog student en we hebben dus wel een budget. 

Daarnaast heeft hij ook wel eens last van opmerkingen van mensen die geen begrip tonen voor zijn keuze om (in hun ogen) zo extreem gezond te leven. Datzelfde soort onbegrip merk ik ook nog steeds bij mensen, want: 'ach, één hapje kan toch geen kwaad?' en de opmerking: 'ah! vandaar dat jij zo mager bent!' kan ik ook niet meer aanhoren. Net zoals: 'het zit gewoon tussen je oren!'. Gelukkig begrijpen mijn vriend en ik elkaar, dat maakt alles een stukje makkelijker!

Nieuwe glutenvrije gerechten proberen 

Verder is het voor mij als student, wonend op een kamertje van 17 vierkante meter (incl. keukenblokje en bed) niet heel ideaal om daar uitgebreid te bakken en koken. Ik heb bijvoorbeeld niet eens een oven waardoor ik me daar erg beperkt voel. Gelukkig woont mijn vriend bij zijn ouders en kunnen we daar de keuken gebruiken. We proberen dan van alles uit. Van glutenvrije pizza’s tot glutenvrije kwarktaart en mijn favoriet: maïzena koekjes, die we ook wel eens bij een Surinaamse toko halen. Mijn vriend is Surinaams, wat inhoudt dat eten in zijn familie niet iets is wat even simpel en snel klaargemaakt wordt.

Dat was bij mij thuis wel anders. Wij aten thuis haast elke dag aardappels, vlees en groenten met als toetje yoghurt of vla. Als je niet anders gewend bent is daar niks mis mee, maar nu ik op kamers zit en elke dag zelf kook, vind ik het ook leuk om nieuwe gerechten uit te proberen (al blijft hutspot toch stiekem mijn lievelingsgerecht). Nu vind ik het leuk verschillende gerechten uit verschillende culturen te maken die ik als 'oh zo’n Hollands meisje' nooit eerder had geproefd. Wat ik af en toe met mijn vriend maak is bakbanaan, dit is niet perse gezond, maar als je van zoetigheid houdt wel erg lekker.

Inspiratie voor glutenvrij eten op Instagram

Waar ik mij op mijn kamertje in Utrecht vaak mee bezig houd, is het maken van smoothies. Afgelopen jaar heb ik van mijn ouders een staafmixer gekregen en sindsdien probeer ik de ene na de andere smaak uit. Als basis gebruik ik vaak ongezoete amandelmelk . Verder haal ik veel inspiratie uit Instagram accounts zoals die van Marit Kuperus. Zij is van mijn leeftijd maar weet pas sinds een paar jaar dat ze gluten intolerant is. Ik vind het interessant om te volgen hoe ze in die paar jaar zo actief bezig is met glutenvrij producten.

Glutenvrij uit eten in Nijmegen, Ede en Bennekom: kan dat zonder zorgen? 

In Ede ben ik afgelopen week voor het eerst bij 'Bernardo's' geweest. Deze ijssalon is in 2015 uitgeroepen tot beste ijssalon van Nederland. Je kunt kiezen uit meer dan 80 smaken ijs (bijna allemaal glutenvrij) die op ambachtelijke wijze zijn klaargemaakt. Het ijs wordt netjes met een schone schep gepakt. Cafetaria Molenhoek in Bennekom (gemeente Ede) verkoopt veel glutenvrije snacks. Daar at ik dit jaar voor het eerst in mijn leven een (glutenvrije) kaassoufflé!

Als ik in Nijmegen uit eten ga met mijn ouders eten we vaak pannenkoeken bij ‘t Hoogstraatje’. Meestal geven we bij de reservering al aan dat we ook voor glutenvrije pannenkoeken komen. Naast glutenvrije pannenkoeken houden ze daar ook rekening met andere allergieën. Verder ga ik met vriendinnen regelmatig uit eten bij 'Don Pablo', een Mexicaans restaurant, waar ik voldoende keus heb.

Aangezien je altijd op het woord van het personeel moet vertrouwen en er daarom niet 100 procent vanuit kunt gaan dat het eten ook écht helemaal glutenvrij is, kan er ook nog wel eens iets mis gaan. Zo heb ik een aantal jaar geleden op aandringen van een schattig, betrouwbaar ogend oud vrouwtje - dat zeker wist dat het gerecht glutenvrij was - een Turks brood naar binnen gewerkt. Gelukkig was ik thuis, aangezien ik nog geen uur later het hele brood al weer had uitgespuugd.

Daarnaast heb ik wel eens in een klein restaurantje in Amsterdam een bord couscous leeg gegeten. Ik had natuurlijk eerst zeker 3 keer nagevraagd of het echt glutenvrij was, zowel aan de kok als aan de serveersters. Dit keer had ik minder geluk en heb ik de twee uur durende terugreis boven het toilet van de trein gehangen. Soms neem je dus ook risico. Ik denk dat je dan het beste op je eigen gevoel moet afgaan. Meestal hoor ik wel aan de manier van praten of iemand er iets van snapt.

Glutenvrij en vegetarisch eten

Vijf jaar lang ben ik vegetariër geweest. Mijn hele HAVO-periode heb ik dit moeiteloos volgehouden, behalve dat ik door het te kort aan ijzer me lichamelijk niet helemaal fit voelde. Ik worstelde met het feit dat veel vleesvervangers niet glutenvrij zijn. Zo kwam ik aan mijn bloedarmoede, wat trouwens ook een gevolg kon zijn van de coeliakie. Ik, maar vooral mijn moeder, vond mijn gezondheid toch wel zo belangrijk dat ik langzaam weer ben begonnen met vlees te eten. Overigens heeft Glutenvrijemarkt.com wel goede glutenvrije én vegetarische burgers.

Perfect glutenvrij brood

Wat me verder bezig houdt, is het zoeken naar perfect glutenvrij brood. Ik heb het ooit zelf gebakken, maar dit was een grote flop: het smaakte nergens naar. Ik bestel het nu online, maar hoop ooit nog goedkoper en vooral lekkerder brood tegen te komen.