Waar zitten gluten in?

Glutenbevattende granen

De volgende granen bevatten van nature gluten:

• Tarwe (waaronder ook spelt)
• Rogge
• Gerst
• Kamut
• Triticale (kruising tussen tarwe en rogge)

Alle producten die bereid zijn met deze granen moeten vermeden worden bij het volgen van een glutenvrij dieet.

Kruisbesmetting

Er zijn ook een aantal graansoorten die van nature glutenvrij zijn, maar die toch vaak gluten bevatten, doordat ze in aanraking zijn gekomen met producten die niet glutenvrij zijn. Denk hierbij aan de volgende graansoorten:

• Haver
• Boekweit
• Quinoa

Toch zijn er genoeg glutenvrije varianten van deze granen op de markt. De producenten moeten deze granen dan verbouwen op speciale akkers en mogen de granen alleen verwerken in een glutenvrije fabriek. Koop dan ook alleen producten met deze granen als ze het glutenvrije logo op de verpakking hebben staan (1). 

Glutenvrije granen

Wat zijn dan wel granen die je kunt eten in het glutenvrij dieet? (Mits er geen kruisbesmetting heeft plaatsgevonden!) 

Waar zitten gluten in? 

Let goed op bij de volgende producten. Zonder dat je het doorhebt, bevatten deze mogelijk wel gluten:

• Graanproducten: alle soorten gewoon brood, beschuit, crackers, ontbijtgranen, gebak, koek, pasta, noedels, vermicelli, pizza, meel, bakmixen, couscous en bulgur.  
  
  
• Producten met een (mogelijk) glutenbevattend bindmiddel: saus, soep, bouillon, jus, worst, gehakt en snoep.
  
  
• Vlees en vis: onbewerkt vlees of vis bevat geen gluten. Bij de bewerking van vlees en vis kunnen er echter wel gluten aan het product worden toegevoegd. Gluten kunnen zitten in paneermeel, marinade of in een kruidenmengsel. Ook vleeswaren kunnen gluten bevatten. De slager verkoopt ook glutenbevattende producten. Vraag daarom altijd naar de werkwijze van de slager met betrekking tot het schoonmaken en verpakken.  
  
  
• Vleesvervangers: sommige vleesvervangers bevatten gluten. Seitan is hier een voorbeeld van, dit is namelijk gemaakt op basis van tarwe.
  
  
• Zuivel: naturel melkproducten zijn glutenvrij. Zuivelproducten met toevoegingen kunnen wel gluten bevatten. Denk hierbij aan bepaalde soorten vla, smeerkaas en buitenlandse kazen.
  
  
• Dranken: voor verschillende dranken worden granen als grondstof gebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bier, dit is van nature dan ook niet glutenvrij. De meeste gedistilleerde dranken, zoals whisky en jenever, zijn wel glutenvrij. Tijdens het distillatieproces worden de gluten en de drank namelijk gescheiden. Soms worden er achteraf nog ingrediënten aan de drank toegevoegd, hier kunnen eventueel wel gluten in zitten. Thee en koffie zijn glutenvrij. Er zijn echter bepaalde kruidentheemengsels die gluten bevatten door het ingrediënt moutextract (2). 

Overige risicoproducten

• Sojasaus: ketjap is sojasaus waarin tarwezetmeel een ingrediënt kan zijn. Shoyu is sojasaus waarin tarwe mee gefermenteerd is. Tamari is sojasaus waarin gerst mee gefermenteerd is. Er is ook sojasaus op de markt waarin geen tarwe of gerst is mee gefermenteerd. Lees de verpakkingen dus goed.
  
  
• Non-food: in knutselmaterialen (waaronder lijm), medicatie, supplementen (waaronder vitaminesupplementen), drogisterijartikelen en dierenvoeding kunnen gluten aanwezig zijn. Het is verstandig je apotheker te informeren over het te volgen glutenvrije dieet en de bijsluiters van medicatie en drogisterijartikelen goed te lezen. Lees ook de etiketten van dierenvoeding goed, want ook hiermee kan kruisbesmetting ontstaan in de keuken.

Lees hier meer over verborgen gluten!

Denken in oplossingen

We hopen dat we je met dit artikel wat meer op weg hebben geholpen. Zoals je ziet is het glutenvrije dieet een erg complex dieet. Daarentegen vinden wij het belangrijk dat mensen leren denken in oplossingen en niet in beperkingen. Er zijn zoals je hierboven hebt gezien, een hoop producten waar je op moet letten, maar er zijn gelukkig ook een hoop vervangers voor deze producten. Probeer vooral creatief te zijn bij het samenstellen van je maaltijd. Door van nature glutenvrije producten en vervangende producten te combineren is het mogelijk om elke dag een lekkere glutenvrije maaltijd op tafel te krijgen.

Bronnen

1. Gluten en het glutenvrij dieet. Voedingscentrum. 

2. Coeliakie/dermatitis herpetiformis. Dieetbehandelingsrichtlijnen. 

Ben je op zoek naar maaltijdinspiratie? Bekijk dan hier onze glutenvrije recepten! Wil je meer weten over verborgen gluten? Lees dan ook dit blogartikel.